Berikut adalah
beberapa istilah asas yang sering digunakan dalam membincangkan mengenai masalah berkaitan NVH.
Kitaran (Cycle)
Kitaran ialah
laluan pergerakan gelombang sebelum gelombang tersebut mengulangi laluan
yang sama. Sebagai contoh, untuk gelombang sinus ia bermula daripada titik 0
volt, kitaran ini akan lengkap apabila ia kembali pada kedudukan 0V dari voltan
negatif.
Dalam contoh ini,
gelombang akan bergerak daripada titik 0V ke bahagian voltan positif , kemudian
bergerak ke titik 0V dan melalui kawasan voltan negatif sebelum kembali semula
ke titik 0V. Kitar akan lengkap setelah gelombang berada di titik 0V setelah melalui
kawasan voltan negatif.
Frekuensi
Frekuensi ialah
bilangan kitaran lengkap yang berlaku dalam satu saat. Bunyi dan gelombang
getaran diukur dalam Hz, atau Kitaran Per saat (CPS). Satu Hz adalah sama
dengan satu kitaran per saat (CPS).
Gelombang bunyi
dalam rajah di bawah mempunyai frekuensi 7 Hz kerana ia melengkapkan tujuh CPS.
Frekuensi bunyi atau getaran boleh membantu dalam menyelesaikan masalah
berkaitan NVH.
Amplitud
Amplitud merujuk
kepada ukuran menegak antara bahagian atas dan bahagian bawah gelombang. Dua
gelombang boleh mempunyai frekuensi yang sama, mungkin mempunyai amplitud yang
berbeza. Amplitud ialah kuantiti atau jumlah tenaga yang dihasilkan oleh
komponen bergetar.
Nada (pitch)
Nada atau
kenyaringan bunyi ialah kualiti fizikal bunyi yang berkaitan dengan frekuensi
gelombang.
Bunyi yang
mempunyai frekuensi yang tinggi (bilangan kitaran sesaat tinggi) akan
menghasilkan bunyi yang nyaring, sebaliknya bunyi yang mempunyai frekuensi yang
rendah (bilangan kitaran sesaat yang rendah) akan menghasilkan bunyi yang
kurang nyaring.
Bunyi berdecit
yang dihasilkan oleh tali sawat ialah contoh bunyi bising yang bernada tinggi. Bunyi seperti ini akan
menimbulkan perasaan kurang senang pada kebanyakan orang. Sebuah galas penggelek
(roller bearing) yang membuat bunyi bising ialah satu contoh bunyi bising yang
bernada rendah.
Intensiti bunyi
Intensiti bunyi
atau keamatan bunyi ialah kualiti fizikal bunyi yang berkaitan dengan jumlah
dan arah aliran tenaga akustik pada kedudukan yang diberikan. Rajah di bawah
menggambarkan dua gelombang bunyi dengan frekuensi yang sama tetapi amplitud
yang berbeza (tahap intensiti yang berbeza).
Intensiti bunyi
diukur dalam desibel. Desibel ialah unit untuk menyatakan perbezaan relatif dalam
kuasa antara isyarat akustik. Bunyi yang lebih besar daripada 160 desibel
adalah berbahaya kepada pendengaran manusia. Perbezaan nada, sumber bunyi, atau
orang yang mendengar bunyi boleh menyebabkan bunyi mempunyai kadar intensiti
yang sama mempunyai tahap kelantangan yang berbeza.
Resonans
Resonans
bermaksud suatu sistem yang bergetar dengan amplitud maksimum. Resonans berlaku
apabila suatu sistem bergetar dengan frekuensi yang sama dengan frekuensi
semula jadinya. Frekuensi asli ialah frekuensi satu sistem yang bergetar tanpa
sebarang daya luar bertindak ke atasnya.
Frekuensi semula
jadi untuk sistem gantungan (suspension sistem) kenderaan ialah 10 hingga 15
Hz. Keadaan ini dipilih untuk tujuan keselesaan dan keselamatan kenderaan. Frekuensi
semula jadi ini adalah tetap dan tidak
dipengaruhi oleh kelajuan kenderaan. Apabila kelajuan kenderaan bertambah,
kadar pusingan roda akan turut meningkat, frekuensi gangguan yang dihasilkan
oleh keadaan tayar yang tidak seimbang akan turut meningkat. Pada satu tahap tertentu, frekuensi tayar
yang tidak seimbang akan berada pada kadar yang sama dengan frekuensi semula
jadi sistem gantungan, ini akan menyebabkan sistem gantungan bergetar, keadaan
ini dipanggil resonans.
Amplitud getaran
adalah paling besar pada masa resonans. Walaupun gegaran dapat dirasai di atas
dan di bawah kelajuan masalah ini, ia adalah yang paling menonjol pada masa
resonans. Resonans menjelaskan mengapa getaran tayar berlaku pada kelajuan
kenderaan tertentu. Jika sistem gantungan kenderaan mempunyai frekuensi 13 Hz,
sistem gantungan akan bergetar dengan kuat pada julat 13Hz. Kenderaan ini akan bergetar pada kelajuan 39
bsj, 52 bsj dan 65 bsj kerana pada kelajuan kadar frekuensi getaran tayar
adalah sama dengan kadar frekuensi semula jadi sistem gantungan.
Ulasan
Catat Ulasan